royal nord standard

Leon · Bericht door **Leon** » 16 feb 2016, 19:18

Er zijn geen Nederlandse geproduceerde HMW bromfietsen, maar wel in Nederland gemonteerde HMW bromfietsen, met HMW onderdelen uit Oostenrijk. Alle HMW bromfietsonderdelen zijn in Oostenrijk geproduceerd. Jan Jonker heeft bij HMW gewerkt als ontwerper (en daar een motorblok ontworpen), tevens was hij importeur van HMW voor Nederland. Toen HMW failiet ging, in 1960 (ik heb een foto fan de HMW fabriek, met de laatste geproduceerde bromfiets en de laatste personeelsleden, inclusief datum) kocht Jan Jonker de restvoorraad, uit het faillissement, voor een spotprijsje. Met die onderdelen monterde hij nog een paar jaar bromfietsen in Nederland, die hier en daar verkocht aan fietsenmakers. Het is mij onbekend dat Jan Jonker ook aan Sarolea verkocht heeft, maar alles is mogelijk. Ik weet wel dat Typhoon en Vesting, eigenlijk HMW bromfietsen waren, tot aan het faillissement. Vesting hield op te bestaan en Typhoon ging Peripoli (Morini Guiletta) bromfietsen verkopen met hun eigen logo.

Leon · Bericht door **Leon** » 16 feb 2016, 19:29

De bedrijfsnaam werd: HMW "Halleiner Motorenwerke AG". Inmiddels werd Victoria zich bewust van het plagiaat (illegaal namaken van het Victoria motorblokje) en startte een procedure. HMW werd veroordeeld voor de eerder verkochte motorblokken en moest een schadevergoeding betalen. Vanaf dan betaalt HMW royalty's voor alle toekomstige motoren, meer dan 35.000 stuks werden gemaakt. Daarom werd een nieuwe motor, in 1952, in Hallein ontwikkeld, de FM 40 S. De "S" betekent in dit geval niet "Super" of "Sport", maar "Salzburg". Dit blok had een conventionele inlaat met Dell'Orto carburateur en verschilde van zijn voorganger door een rond dynamodeksel. Ongeveer 20.500 stuks werden geproduceerd, tot in 1956. In 1955, begon de behoefte, vanwege de goede verkoopresultaten, aan een nieuwe locatie. Maar interne ruzies en een auteursrecht geschil met Victoria in Neurenberg was in behandeling. In augustus 1958, werd de laatste van 107.053 bromfietsen geproduceerd in Hallein verliet de aula en de productie was door Kottingbrunn, Neder-Oostenrijk, misplaatst. Minstens 500 mensen verloren hun baan, na de verhuizing en een daling van de verkoop. In 1960 werd nog maar 10% van de productie gehaald van 1956. Het was pas in september 1958, na de afsluiting, begonnen de kranten te rapporteren over het gebeuren. De Salzburg gouverneur, Josef Klaus probeerde toen tevergeefs in december, om KTM te verhuizen naar Hallein. Dat mislukte omdat Fuchs de release van het bedrag van de schadevergoeding niet kreeg van de minister van Financiën. Ondertussen bezat de Oostenrijkse Länderbank het bedrijf dat de werkzaamheden eind 1960 overgedragen heeft aan het staalconstructie bedrijf. En dat bedrijf was waarschijnlijk een onderdeel van het Flick concern. Friedrich Flick bezat 300 bedrijven in Oostenrijk en Duitsland, waaronder ook het Zweirad-Union concern en hij was grootaandeelhouder van Daimler-Benz AG. Er wordt gezegd dat Daimler-Benz AG mede met een paar grote banken, verantwoordelijk was voor de ondergang van het Borgward concern, in 1960. Het zou me niets verbazen als ook Friedich Flick, ook betrokken was bij de ondergang van HMW. Om Zweirad-Union levenskansen te geven, moesten andere bedrijven het veld ruimen. Zo was ook de Rex Motoren-Werk al verdwenen. En vele anderen moesten het veld ruimen, waaronder ook de HMW-Werke. Voor een industrieel, die de rijkste persoon was in Oostenrijk en Duitsland, was het kinderspel om de banken en de politiek te beïnvloeden. In 1961, zou de laatste HMW op de Weense voorjaarsbeurs verschijnen. Op 16 Mei 1962, verliet de laatste van de 128.175 gebouwde HMW bromfietsen en motoren van de fabriek. De productie draaide toen al onder bewind van een curator, die de bedrijfsactiviteiten moest afbouwen. In de beste tijden waren 1250 personen in dienst (1956) bij HMW, in Hallein. Deze werknemers verdiende beter dan de meeste Halleiner inwoners en ook ruim boven het gemiddelde loon in Oostenrijk.

Ötzi · Bericht door **Ötzi** » 16 feb 2016, 20:51

Maar dat is toch een rijwind gekoeld motortje? Hoe kan dat koelen zo achter de berijders. Of waar denk je dat dat motortje gemonteerd was in/op de tandem? Er zijn nergens motorophangpunten aan het frame te zien!
Of is het een 'clip-on' motor misschien?
Het is toch deze motor die je bedoelt?
Met groet, Supersport

Ötzi · Bericht door **Ötzi** » 16 feb 2016, 21:05

De Nederlandse HMW's lijken, op de motor na, totaal niet op de Oostenrijkse HMW's. Het zijn volkomen verschillende brommers. Jan Jonker had hele goede relaties in Italië en daar kocht hij zijn spullen in om in NL brommers te assembleren met de motoren die hij goedkoop in Oostenrijk aankocht. De Oostenrijkse productie stond daar helemaal los van. De fabriek van HMW-Oostenrijk in Hallein was oorspronkelijk van de Grill-Werke, maar omdat die in de oorlog oorlogstuig gemaakt hadden mocht Fuchs net na de oorlog de gebouwen gebruiken. Ergens halfweg de jaren '50 moesten die gebouwen weer terug gegeven worden. Dat was de reden, zo ver ik weet, van de (rampzalige) verhuis van HMW naar Kottingbrunn.
Met groet, Supersport

Leon · Bericht door **Leon** » 16 feb 2016, 22:30

Het motorblok zat meestal boven de trap-as van de achterste rijder. Het motorblok werd bevestigd met, losse, geschroefde klemmen op de framebuizen. Dit systeem werd toegepast omdat Royal Nord ook tandems verkocht zonder motorblok, zodat de klant een motorblok naar keuze kon laten monteren bij de handelaar, die de tandem leverde. In die tijd werden regelmatig losse motorblokken besteld door een klant, voor montage op een (transport)fiets. Zo kan het voorkomen dat je een Royal Nord tandem tegenkomt met een ILO motorblok of een Sachs motorblok, met een cilinderinhoud tussen de 60cc en de 100cc. De kick-start werd met de hand bediend en soms werd gestart met een koord mechanisme (zoals een kettingzaag). Na 1950 werd een lichter frame geconstrueerd, die voortbewogen kon worden, door een 50cc motorblok (ook naar keuze) en toen was het in theorie mogelijk dat er een clip-on motorblok naast het achterwiel gemonteerd werd. Ook weer met losse schroef ophanging. Maar ik betwijfel of dit systeem ooit aan een klant geleverd werd. Er zijn wel tandems geleverd, na 1952, met het RN 2V motorblok, dat ook weer boven de achterste trap-as werd gemonteerd. Over koeling maakte niemand zich druk, als het blok te heet werd en de zuiger ging klemmen, werd gewoon even gestopt om het blok af te koelen. Met name tandems werden hoofdzakelijk aangewend voor pleziertochtjes op zondag. Of er motorblokken gemaakt zijn met ventilatorkoeling, durf ik niet te bevestigen. Ik heb nooit een Gillet blok gezien met ventilatorkoeling, hoewel ik aanneem dat ze wel bestaan, omdat deze blokken ook gebruikt werden in scooters. ILO had in ieder geval wel ventilator gekoelde motorblokken.

Leon · Bericht door **Leon** » 16 feb 2016, 22:48

Hoe het zit met de frames van HMW weet ik niet. Ik heb HMW brommers gezien met een eigen HMW frame en ik heb HMW brommers gezien met een italiaans universeel frame. Het zal wel zo zijn dat beide mogelijkheden toegepast zijn, bij HMW. Dit kwam bij meer bedrijven voor. Ook Fuchs bromfietsen hadden zowel een eigen frame als een Italiaans universeel frame. Jonker had overal contacten en kocht en verkocht alles waar hij winst in zag. Wat die oorlogmisdaden aangaat, is het best mogelijk dat Fuchs fout is geweest, hoewel Oostenrijk en Duitsland zich daar niet zo druk over maakten. De man waarover ik sprak, Friedrich Flick, is rijk geworden in de oorlogsjaren, doordat hij goedkoop bedrijven kreeg toegeschoven die afgepakt waren van joodse eigenaren, die vervolgens vermoord werden in de vernietigingskampen. Op die wijze heeft hij bijna al zijn bedrijven verkregen, waar vervolgens dwangarbeiders in werden gecontracteerd. Er zijn tienduizenden dwangarbeiders onder zijn bewind omgekomen door ziekte en uitputting (meestal joodse dwangarbeiders) maar ook Russische vrouwen en mannen uit Nederland, Belgie en Frankrijk. Na de oorlog heeft hij korte tijd gevangen gezeten, maar werd vrijgelaten omdat hij onmisbaar was in de wederopbouw. In werkelijkheid kocht hij iedereen om, met zijn gestolen miljarden. Hij bezat meerderheidsbelangen in de Duitse staalindustrie, automobielindustrie (Daimler-Benz en Auto-Union), motorfietsindustrie (Zweirad-Union), treinen- vliegtuigen- en scheepsbouw, wapenindustrie en verschillende banken. Bij zijn overlijden was hij de rijkste man in zowel Duitsland als in Oostenrijk.

Leon · Bericht door **Leon** » 16 feb 2016, 23:02

Ik heb jouw afbeelding gezien. Zelf had ik die foto al in mijn archief. Ik heb ook andere afbeeldingen van Gillet motorblokjes, met ophang ogen. Ik wil deze foto's graag weergeven op deze site maar ik weet niet hoe? Het lijkt me verdomt ingewikkeld. Maar op internet kun je zelf ook zoeken naar verschillende afbeeldingen.

pjotr-36 · Bericht door **pjotr-36** » 16 feb 2016, 23:11

Erg leuk om dit allemaal te lezen Leon, heel interessant! Mocht er ooit een boek van je uit komen dan ga ik dit zeker kopen.

Ötzi · Bericht door **Ötzi** » 26 sep 2016, 12:18

Hallo Leon,
Deze zomer ben ik in Hallein geweest. Heb je mijn verhaal gelezen op deze site? Ik sprak er met de conservator van het Keltenmuseum in Hallein. Hij organiseerde van mei tot augustus 2010 een HMW tentoonstelling (zie foto).
Ik ben met hem naar de gebouwen van de voormalige HMW-fabriek gaan kijken. Hij vertelde dat er in de oorlog door BMW zeer geheime en geavanceerde automatische besturingssystemen voor gevechtsvliegtuigen werden gemaakt. De mensen die er toen werkten wisten absoluut niet waar ze mee bezig waren!
De verdere verhalen over mijn reis naar Oostenrijk lees je wel op deze site onder HMW en Moped Marathon.
Er is door de Oostenrijkse museumeigenaar Friedrich Ehn pas een heel dik boek over HMW uitgekomen, zeer interessant!
Ik zou graag jouw boek over HMW eens lezen!
Met groet, Ötzi

Jan van Leeuwen · Bericht door **Jan van Leeuwen** » 26 sep 2016, 22:34

Ötzi schreef:Hallo Leon,
Deze zomer ben ik in Hallein geweest. Heb je mijn verhaal gelezen op deze site? Ik sprak er met de conservator van het Keltenmuseum in Hallein. Hij organiseerde van mei tot augustus 2010 een HMW tentoonstelling (zie foto).
Ik ben met hem naar de gebouwen van de voormalige HMW-fabriek gaan kijken. Hij vertelde dat er in de oorlog door BMW zeer geheime en geavanceerde automatische besturingssystemen voor gevechtsvliegtuigen werden gemaakt. De mensen die er toen werkten wisten absoluut niet waar ze mee bezig waren!
De verdere verhalen over mijn reis naar Oostenrijk lees je wel op deze site onder HMW en Moped Marathon.
Er is door de Oostenrijkse museumeigenaar Friedrich Ehn pas een heel dik boek over HMW uitgekomen, zeer interessant!
Ik zou graag jouw boek over HMW eens lezen!
Met groet, Ötzi

Dit verdiend navolging en meer Info !! HMWman Jan is je er Dankbaar voor en Plezier mee